Partili cumhurbaşkanlığı
sistemine yönelik anayasa teklifi değişikliğinde AKP’lilerin verdiği önerge ile
önemli bir değişiklik yapıldı. Anayasa Komisyonu’nda kabul edilen önerge uyarınca
cumhurbaşkanı olağanüstü hâl (OHAL) ilan ettikten sonra temel haklar ve siyasi
haklar konularında da sınırlayıcı kararname çıkarma yetkisine sahip olacak.
Teklifin ilk halinde temel haklar ve siyasi haklar alanı, cumhurbaşkanının
olağanüstü hâl döneminde çıkaracağı kararnameler dışında tutulmuştu. Anayasa Komisyonu’nun
CHP’li üyesi Murat Emir Anayasanın 15. maddesinin ikinci fıkrasında
yer alan “Savaş, sıkıyönetim, seferberlik ve OHAL durumunda dahi kişinin yaşama
hakkına, maddî ve manevî varlığının bütünlüğüne dokunulamaz; kimse din, vicdan,
düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz ve bunlardan dolayı suçlanamaz;
suç ve cezalar geçmişe yürütülemez; suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya
kadar kimse suçlu sayılamaz” hükmünün ihlali anlamına geleceğini ifade etti.
“Temel haklara
sınırlama”
Emir, değişikliğe
ilişkin olarak T24’e şu bilgileri verdi: “Normalde Cumhurbaşkanlığı
kararnameleri ile temel hak ve özgürlüklerle ilgili değişiklik yapamıyorsunuz.
Oysa OHAL durumlarında anayasada bulunan temel hakları dikkate almaksızın
sınırlayabileceği bir hükme bağlanıyor. Yaşama hakkı, vücut bütünlüğü, adil
yargılanma, haberleşme hürriyeti gibi çok temel haklar OHAL döneminde
Cumhurbaşkanı’nın üzerinde sınırlama yapabileceği bir duruma getiriliyor.”
Emir, yapılan
değişikliğin anayasanın 13. maddesinde yer alan “Temel hak ve hürriyetler,
özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen
sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir” hükmüne de tamamen
aykırı olduğunu ifade etti.
OHAL kararnamelerinin görüşülmesi 3 aya
çıktı
Verilen değişiklik
önergesiyle ayrıca OHAL kararnamelerinin 1 ay boyunca görüşülmemesi durumunda
yürürlükten kaldırılacağı hükmü de değişti. Buna göre, OHAL
kararnamelerinin görüşülme süresi 3 aya çıktı. Emir, MHP’li Mehmet Parsak, AKP
ile yapılan anayasa görüşmeleri sırasında bu 3 aylık sürenin 1 aylık
süreye indirilmesinden MHP’nin başarısı olarak “övgüyle” bahsettiğini
hatırlattı.
“Ne yaptıklarının farkında bile
değiller”
Emir, temel hak ve
özgürlükleri koruyan anayasanın 15’inci maddesinin aynı zamanda Avrupa İnsan
Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) paralel düzenleme içerdiğini ifade ederek şunları
söyledi: “Bu haklar ihlal edilirse aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
de ihlal edilmiş olur. Bu teklif sadece Meclis’e kilit vurmaktan öte aynı
şekilde Türkiye’yi Avrupa’dan koparmaya yönelik. Ne yaptıklarının farkında bile
değiller.”
ERDOĞAN, HANGİ YETKİLERE SAHİP OLACAK ?
Öte yandan Avukat Ece Güner Toprak, Anayasa Komisyonu’nda AKP ve MHP’lilerin oyları ile maddeleri tek tek geçen Anayasa değişikliği teklifinin neler getireceğini tabloya döktü.Değişiklikler, Meclis’te onaylanır yada referandumda kabul edilirse R.Tayyip Erdoğan hangi yetkilere sahip olacak?
Avukat Ece Güner Amerika’daki başkanlık sistemi ile AKP’nin getirmek istediği sistemi de tablo ile kıyasladı.
