Kiril alfabesinden Latin alfabesine geçmeye hazırlanan Kazakistan’da yeni alfabe yasa tasarısı, Meclis’e sunuldu.Kazakistan’ın Latin alfabesine geçmesi konusunun ele alındığı Meclis oturumuna, kabine üyeleri, bilim adamları ve dilbilimciler katıldı.

Oturumun açılış konuşmasını yapan Kazakistan Meclis Başkanı Nurlan Nigmatulin, milli bilinç, manevi değerler ve ekonomik kalkınma yolunun, yeni Kazak dili alfabesinin oluşturulmasıyla başlayacağını belirtti.Nigmatulin, yeni Kazak alfabesinin, ülkesini dünya ile birleştiren önemli faktör olacağını vurgulayarak, “Latin alfabesine geçmemiz, torunlarımızın İngilizce ve internet dillerini öğrenmesini sağlayacak.” ifadelerini kullandı.Latin alfabesinin, Kazak dilinin modernleşmesine katkı sağlayacağını dile getiren Nigmatulin, “Eleştirenler de var. Ancak her Kazakistan vatandaşı Latin harflerine geçmenin dünya uygarlığına ulaşmanın tek yolu olduğunu anlamalı.” diye konuştu.

– Halk kararı destekliyor

Kazakistan Kültür ve Spor Bakanı Arıstanbek Muhamediulı, Latin alfabesine geçiş hazırlıklarının 6 yıl önce başlattıklarını ve bu süreçte çeşitli etkinliklerde kamu tartışmalarının yapıldığını aktardı.Latin alfabesine geçmek için bilim adamları, dilbilimcilerinden oluşturulan Çalışma Grubu tarafından Latince sembollerin kullanıldığı Kazak dili alfabe tasarısının oluşturulduğunu ifade eden Muhamediulı, yeni alfabenin oluşturulmasında tüm fikirlerin dikkate alındığını dile getirdi.Muhamediulı, hazırlık çalışmalarında halkın büyük çoğunluğunun, Latin alfabesine geçme kararını desteklediğini sözlerine ekledi.Yeni alfabe yazarlarından Baytursınov Dil Bilimleri Enstitüsü Müdürü Kajıbek Erden Zadaulı, alfabenin aşamalı uygulanacağını ve bu süreçte hiçbir zorluğun oluşmayacağını söyledi.Türk Akademisi Başkanı Darhan Kıdıralı da kardeş ülkelerin deneyimlerinin araştırdıklarını, sonuçta Latin harflerinin ortak Türkoloji alfabesi olduğunu ve Latin alfabesinin, Kazak dili fonetiğine en yakın dil olduğunu ifade etti.

– Latin alfabesine geçiş

Kiril alfabesinden Latin alfabesine geçmeye hazırlanan Kazakistan, 2018’den itibaren okullarda ders kitaplarının Latin alfabesinde basılmasını hedefliyor.Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, 2025 yılına kadar tüm kitapları, süreli yayın ve resmi belgeleri Latin alfabesinde yayımlamayı planladıklarını açıklamıştı.

Nazarbayev: 2025 yılına kadar tamamen Latin alfabesine geçilecek

Öte yandan Uluslararası Türk Akademisi (TWESCO) Başkanı Darhan Kıdırali, Kazakistan’ın Latin alfabesine geçmesinin Türk dünyasının birlikteliğine katkı sağlayacağını söyledi.Kıdırali, “Türkiye, Azerbaycan,Türkmenistan ve Özbekistan günümüzde Latin alfabesini kullanıyor. Bizim (Kiril alfabesini kullanmamızdan kaynaklanan) alfabe farklılığı dilimizi biraz uzak gibi gösteriyor. Alfabe bir olduğu zaman dillerimizin ne kadar yakın olduğunu göreceğiz.” ifadesini kullandı.Kazakistan’ın Latin alfabesini benimsemesinin, ülkeyi Türk dünyasına olduğu kadar Batı medeniyetine de daha fazla yakınlaştıracağını dile getiren Kıdırali, “Cumhurbaşkanı Nazarbayev, kesin kararını ortaya koydu. Çalışma grupları şu anda tekliflerini hazırlıyor.Kazakistan’ın hazırlayacağı Latin alfabesinin, Türk dünyasında birlikteliği sağlayacağını düşünüyoruz.” dedi.Kazakistan Cumnurbaşkanı Nazarbayev, 12 Nisan’da “Egemen Kazakistannn” gazetesinde yayımlanan makalesinde, ülkesinin 2025 yılına kadar tamamen Latin alfabesine geçmesi gerektiğini belirtmişti.Kazakistan, 1929’dan 1940’a kadar Kazak Latin alfabesini kullanmış, daha sonra Kiril alfabesine geçmişti.