Tekirdağ’ın Çorlu ilçesi yakınlarında Kapıkule-İstanbul seferini yapan yolcu treninin bir vagonunun raylardan çıkıp 5 vagonunun devrilmesiyle meydana gelen kazada en az 10 kişi öldü, 73 kişi yaralandı.
AKP iktidarı kazayla ilgili yayın yasağı getirmekle uğraşırken, uzun süren yenileme çalışmalarının ardından törenle açılan güzergahtaki ölümcül hata ortaya çıktı. Kazanın nedeni trenin bir vagonunun ‘deray’, yani raydan çıkması açıklanırken, sendikacıların ve bazı vatandaşların olay yerinden çektiği görüntüler facianın nasıl meydana geldiğini gözler önüne serdi. Yenilenip açıldığı söylenen demiryolu hattının altındaki toprak kütlesi resmen kaymış ve rayların altı boşalmış. Görüntülerdeki vatandaşlar ihmalin yaşandığı rayın toprak ve zeminden tamamen koptuğu bölgeyi görüntülerken, “Burayı bir de hızlandıracaklardı” cümlelerini sarf ediyor.
İşte o ihmal ve olay yeri görüntüleri:
ESKİ MENFEZ ÜZERİNE YAPILAN DOLGU YERLE BİR OLUYOR
Bir başka sosyal medya hesabında ise daha detaylı ve teknik bilgi verilerek şu noktalara dikkat çekildi: “Eski bir menfez üzerine sonradan yapılmış bir dolgu yerle bir oluyor. Bu bir kaza değil! Teknik gereklilikleri, şartnameleri yok sayarak ‘proje’ yapan, ihaleyi verdiği müteahhitlerinin kontrolünü, denetimini yapmayan Ulaştırma Bakanlığı katliamın sorumlusudur!”
Tren ray hattı: raylar, rayları taşıyan travers ve bunları taşıyan ve sağlam bir zemin üzerine yerleştirilmiş balastlardan oluşur.
Bu bölgede yapılan yeni ray hattının sağlam bir zemin yaratılmadan suya ve basınca dayanıklı yapılmadığı görülmektedir. pic.twitter.com/yFBI0HaYJr
Eski bir menfez üzerine sonradan yapılmış bir dolgu yerle bir oluyor.
Bu bir kaza değil!
Teknik gereklilikleri, şartnameleri yok sayarak ‘proje’ yapan, ihaleyi verdiği müteahhitlerinin kontrolünü, denetimini yapmayan Ulaştırma Bakanlığı katliamın sorumlusudur!#Tekirdağ pic.twitter.com/NKgDsmIrz1
BİRLEŞİK TAŞIMACILIK ÇALIŞANLARI SENDİKASI GENEL BAŞKANI: YOL BEKÇİLERİ OLSAYDI KAZA YAŞANMAZDI
Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası Genel Başkanı Hasan Bektaş, ise facianın başka bir noktasına dikkat çekti. Bektaş, yol kontrolü yapan yol bekçileri görevlerine devam ediyor olsaydı böyle bir kazanın yaşanmayabileceğini söyledi.Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası (BTS) Genel Başkanı Hasan Bektaş, yol kontrolü yapan yol bekçisi kadrosunun beş yıl önce kaldırıldığını belirterek görevde olsalardı kazanın yaşanmayabileceğini söyledi.Duvar gazetesine konuşan Bektaş, “Demiryollarıyla ilgili ‘yol bekçisi’ dediğimiz, günlük rutin yaya olarak yol kontrolünü yapan arkadaşlarımız vardı. Yol bekçileri yaklaşık beş yıl önce kaldırıldı. Dolayısıyla şu anda yol kontrolü yapılmıyor” dedi.“Kamu kurumlarında birçok personelde eksiltmeye gidildi” diyen Bektaş, “İş kâra döküldü, emniyet tedbirleri maliyetli olduğu için kaldırıldı. Kısa zaman önce büyük bir bakımdan geçmiş bir bölge orası ama ne yazık ki bu olay yaşandı. Yol bekçileri olsaydı böyle bir kaza olmazdı muhtemelen” şeklinde konuştu.Tekirdağ Valisi Mehmet Ceylan’ın kazanın hava muhalefeti nedeniyle meydana geldiği şeklindeki açıklamasını eleştiren BTS Genel Başkanı Hasan Bektaş, “Ya doğa faciası ya da bu işin fıtratında var diyecekler ama bunlara karşı önlem almak gerekiyor. Meteoroloji hava koşullarıyla ilgili bilgi veriyor. Burası yağış alan bir bölge. Daha önce de kar ve kötü hava şartları dolayısıyla kapanan bir yol ve bakımı yakın bir zamanda yapılmıştı. Ancak önlem alınabilirdi” dedi.
ÖLÜ SAYISI ARTACAK
Öte yandan Sağlık Bakanlığı’nın ölü sayısını 10 olarak açıklamasına karşın bazı ajans muhabirlerinin ve demiryolu sendikalarının sosyal medya hesaplarında ölü sayısının daha da artacağı bilgilerine yer verildi.5 yıl aradan sonra, Halkalı-Edirne arasındaki hat yenilemesi çalışmalarının bitmesinin ardından 25 Temmuz 2016’da seferlerin tekrar başladığı duyurulurken, 28 Temmuz’da bir de tören yapılmıştı.
BAKAN İPEK DEMİRYOLU (!) DİYE TANITMIŞTI
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, AB Komisyonu Ulaştırmadan Sorumlu Komiseri Violeta Bulc ile 20 Nisan 2018’de hat inşası anlaşması kapsamında buluşmuştu. Heyetler arası Halkalı Tren İstasyonu’nda başlayan görüşme, Çerkezköy’e kadar Halkalı-Çerkezköy Treni’ninde devam etmişti. Çerkezköy Tren İstasyonu’nda incelemelerde bulunan Bakan Arslan ve Bulc, dönüş yolculuğunda basın toplantısı düzenlemişti.
‘CUMHURBAŞKANIMIZIN BÜYÜK DESTEKLERİYLE YAPTIK….!’
Bakan Arslan, 30 Aralık 2017 tarihinde Tekirdağ’da katıldığı törenlerde, “İstanbul-Avrupa hızlı tren projesi elbetteki Tekirdağ’dan, Çerkezköy’den ve Çorlu’dan, Büyükkarıştıran’dan geçecek. Geçen geldiğimizde onun da sözünü vermiştik, ihalesini yapacağız demiştik. İhale süreçlerini başlattık. Hızlı trenle inşallah Avrupa’ya bağlanacağız. Tekirdağ’da üretilen ürünleri Asya’ya kadar Uzak Doğuya kadar gönderebilecek hale geleceğiz.Hiç şüpheniz olmasın ki bütün bunları Sayın Cumhurbaşkanımızın büyük destekleriyle, Sayın Başbakanımızın önderliğinde yaptık ve yapmaya devam ediyoruz.” ifadelerini kullanmıştı.
AB HEYETİ DE İNCELEME YAPIP TREN YOLUNDA SEYAHAT ETTİ
20 Nisan 2018’de AB heyetiyle yapılan toplantıda konuşan Arslan, AB hibe programıyla gerçekleştirilecek Halkalı-Kapıkule Demiryolu Hattı Projesi Çerkezköy-Kapıkule Kesimi İnşası’na ilişkin, “Bu projenin müşavirliği ile ilgili ihale süreçleri başladı. Yakın zamanda yapım ihalesiyle ilgili süreçleri başlatmış olacağız. Bu diyalogların sonunda geldiğimiz en önemli noktalardan biri.” diye konuşmuştu.
Asya ile Avrupa arasındaki yük hareketliliğinde, taşımacılıkta Türkiye’nin önemli bir köprü olduğunu savunan Arslan, demir ipek yolunu canlandırmak adına Marmaray’ı, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı’nı devreye soktuklarını anlatmıştı.
YAKLAŞIM DOLGUSU VE RİSK ÖNLEYİCİ İMALAT YAPILMAMIŞ
Haber Sol isimli internet sitesine isimsiz şekilde değerlendirmede bulunan bir demiryolu uzmanı mühendis ise, kazanın gerçekleştiği bölgedeki gibi köprü veya menfez giriş çıkışlarında yaklaşım dolgusu olması gerektiğini ancak fotoğraflardan anlaşıldığı kadarıyla böyle yaklaşım dolgusu ya da benzeri risk önleyici başka bir imalatın yapılmadığına işaret etti. Aynı zamanda bu tür durumlarda arızaları haber vermek üzere görev yapan “yol bekçileri”nin demiryollarındaki özelleştirme uygulamaları nedeniyle devre dışı bırakılmasının da önemli bir etken olduğuna dikkat çekti.
Demiryolu uzmanı mühendisin şu değerlendirmede bulundu:Kaza yaşanan hat güzergahında yol yenileme çalışmalarının yeni yapıldığı biliniyor. Bu yüzden kazanın yol üstyapısından kaynaklı olmadığı düşünülebilir. (Üst yapı ay, traves, balast taşı ve bağlantı elemanlarından oluşur.)
Kazanın nedenini altyapı problemlerinde aramak gerekli. Yani demiryolu altında görünmeyen imalatlar olan subbalast, temel ve alt temel dolgularında bir problem olduğu düşünülmeli.
Kazanın olduğu yerin bir köprü veya menfez dibinde gerçekleştiği anlaşılıyor. Burada çok az kişinin bildiği bir durum var. Köprü ve menfezler tabanları beton olmasından ötürü rijit yapılar oluşturur. Oysa ki demiryollarının rijit yapı üstlerinden gitmesi istenmez. Bu sebepten rayların balast taşları üzerinden gittiği görülür. Bunun nedeni ray altında elastikiyet sağlamaktır. Normal güzergahta balast dolgusunun altında toprak dolgu olduğundan elastikiyet problemi olmaz. Ancak menfez veya köprü giriş çıkışlarında (yani rijit zeminden elastik zemine geçen bölgelerde) üniform oturmalar oluşmaz. Yani yağış ve benzeri sebeplerle normal zeminde oturma olurken altı beton olan köprülerde oturma olmaz. Bu durumda oturma olan alanlarla olmayan alanlar arasında kot farkı oluşur. Demiryolu tolerans değerleri karayollarına göre çok hassastır. Dikey olarak 2 cm üzerinde oluşacak bir üniform olmayan oturmanın treni raydan çıkarma riski vardır.
Bu riskin ortadan kalkması için son yıllarda köprü beton döşemelerinin her iki tarafına yaklaşım dolguları yapılmaktadır. Yaklaşım dolgusu rijit ve esnek iki bölge arasında bir yarı esnek bölge oluşturmayı ve üniform olmayan oturmaları önlemeyi hedefler.
Fotoğraflardan anlaşıldığı kadarıyla kaza olan bölgede yaklaşım dolgusu veya risk önleyici başka bir imalat yapılmamıştır. Bu nedenle yolda meydana gelen oturma trenin raydan çıkmasına sebep olmuştur.
Kazanın teknik sebeplerle açıklanabilir olmasının yanında özelleştirme uygulamaları ile ilgili yanı da bulunmaktadır. Demiryolunda yukarıda anlatılan benzeri arızaları önceden tespit etmek ve gerekli birimlere haber vermek üzere yol bekçileri görev yapardı. Ancak personel sayısının azaltılması ve “şirketleşme” politikaları neticesinde böylesi ünvanlarda çalışan emekçiler tasfiye edilerek insan faktörü devre dışı bırakıldı. Yol bekçisi o bölgede görev yapıyor olsaydı yol altyapısının bozulduğunu ihbar edebilir ve kazayı önleyebilirdi.
TREN KAZASININ OLDUĞU HATTI YENİLEYEN ŞİRKET: UNİTEK İNŞAAT
Tekirdağ’daki tren kazasının yaşandığı hattı yenileyen şirket Unitek İnşaat. Sirkeci-Uzunköprü Demiryolu İnşaatı şirketin tamamlanmış projeleri arasında yer alıyor.Tekirdağ’daki tren kazasının yaşandığı köprünün toprakla doldurulmuş bir derenin üzerine yapıldığına ilişkin görseller kamuoyuna yansırken hattın yenilenmesinin Unitek İnşaat tarafından yapıldığı da netlik kazandı. Şirketin web sayfasında tamamlanmış işleri arasında “Sirkeci-Uzunköprü Demiryolu İnşaatı” yer alıyor. Şirketin tamamlanmış işleri arasında İstanbul-Ankara Yüksek Hızlı Tren Hattı projesinde heyelan önlemeye yönelik işler de bulunuyor.Ayrıca devam eden işler arasında bir dizi demiryolu projesi dikkat çekiyor. Bunlara ek olarak şirket 3. Havalimanı Akaryakıt Terminali, Çanakkale Köprüsü Açık Deniz Köprü Kazıklarının Çakımı gibi projelerle birlikte Arifiye-Pamukova 2. Demiryolu Hattı yapımını da üstlenmiş durumda.Unitek İnşaat’ın kamu ihalelerinin tescilli firmalarından olduğu görülüy
