Almanya’nın saygın düşünce kuruluşlarından Bilim ve Politika Vakfı (SWP), yeni raporunda Türkiye’deki cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini mercek altına aldı. 2018’de yürürlüğe giren “Türk tipi cumhurbaşkanlığı” sisteminin, siyasette ve devletin işleyişinde yol açtığı değişimin incelendiği araştırma, çarpıcı tespitler içeriyor.
Avrupa’nın en büyük düşünce kuruluşlarından biri olan Almanya merkezli Bilim ve Politika Vakfı (SWP), yeni raporunda Türkiye’deki Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni mercek altına aldı.2018’de yürürlüğe giren ve kamuoyunda başkanlık sistemi olarak anılan ‘Türk tipi cumhurbaşkanlığı’ sisteminin, siyasette ve devletin işleyişinde yol açtığı değişimin incelendiği araştırma çarpıcı tespitler içeriyor.
TÜRKİYE’DE KURUMLAR FELCE UĞRATILDI
DW Türkçe’nin haberine göre Sinem Adar ile Günter Seufert tarafından kaleme alınan ve başkanlık sisteminin iki buçuk yıllık bilançosunu gözler önüne seren raporda, 2021 yılının Türkiye’si için şu tespitler yer alıyor: “Artık Meclis daha güçsüz, güçler ayrılığı baltalanmış durumda, yargı siyasallaştı, kurumlar felce uğratıldı, ekonomik sıkıntılar artıyor ve otoriter pratikler hüküm sürüyor”
DEMOKRASİ VE TEMEL HAKLAR ALANINDA GERİLEME
42 sayfalık raporda, yasama, yürütme ve yargı alanında yaşanan son gelişmeler değerlendirilirken, Türkiye’de demokrasi ve temel haklar alanında gerilemelere dikkat çekiliyor.Yürütmenin, Meclis’in bütçe gibi konularda kalan yetkilerine bile müdahale ettiğine işaret edilen raporda, yasamanın zayıfladığı, muhalefet milletvekilleri üzerinde de baskıların arttığı vurgulanıyor.
ANAYASA AÇIKÇA İHLAL EDİLİYOR
Milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılıp kriminalize edildiklerine işaret edilen raporda, “Anayasa açıkça ihlal edilerek, Meclis’te yapılmış konuşmalar bile kanunların esnek bir şekilde yorumlandığı, gerçeklerin çarpıtıldığı ceza kovuşturmalarına yol açabiliyor” tespiti yer alıyor.
BÜROKRASİ DE BÜYÜK ÖLÇÜDE FELCE UĞRADI
“Yargı mensuplarının bağımsız karar almaktan korkar hale geldiklerine” dikkat çekilen araştırmada, Türkiye’deki yeni sistemle bürokrasinin de ‘büyük ölçüde felce uğradığı’ aktarılıyor.Türkiye’de işsizliğin artmasına karşın, kamuda işe alımların arttığına, Haziran 2020 itibarıyla kamuda çalışan sayısının neredeyse 5 milyona yaklaştığına dikkat çekilen raporda, “Kamudaki bu hızlı büyümeye rağmen devlet idaresi felce uğramış görünüyor” gözlemine de yer veriliyor.SWP’nin raporunda, kamu bürokrasisinin giderek politize hale gelmesiyle kamu görevlisi olmak ile parti üyesi olmak arasındaki sınırların da neredeyse ortadan kalktığı kaydediliyor.
MİT’İN ARTAN ROLÜ
Türkiye’de yeni sistemle birlikte yürütme gücünün tek bir kişi yani cumhurbaşkanında toplandığına, kurumlar üzerindeki kontrolünün de ‘muazzam’ olduğuna vurgu yapılan araştırmada ayrıca Milli İstihbarat Teşkilatı’nın (MİT) son yıllarda edindiği operasyonel yetkiler ve dokunulmazlık zırhı ile ağırlığının arttığına işaret ediliyor.Raporda, “Günümüzde MİT’in oynadığı merkezi rol, terörle mücadele ve bürokrasinin gözetlenmesi ile sınırlı değil. Anlaşılan o ki Cumhurbaşkanı Erdoğan, MİT’i aynı zamanda kendi partisini kontrol altında tutmak için de kullanıyor” görüşü dikkat çekiyor.
