Avustralya Federal Başbakanı Anthony Albanese, Perth’te buluştuğu Japon mevkidaşı Kişida Fumio ile ikili ve bölgesel gelişmeleri ele aldı. Liderler, iki ülkenin, güvenlik ve savunma, ekonomik güvenlik ile iklim ve enerji başlıklarında ikili iş birliğinin artırılmasını kapsayan ortak deklarasyon imzaladı.
Ortak basın toplantısında Albanese, “dönüm noktası” olarak nitelediği deklarasyonun “stratejik uyumun güçlü bir sinyalini bölgeye gönderdiğini” söyledi.Albanese, Rusya-Ukrayna krizi sonrası malzeme fiyatlarının yükselmesiyle, ülkesinin, “Japonya’nın enerji güvenliğinin desteklenmesinde özel bir rol oynadığını” kaydetti.Başbakan Kişida ise deklarasyonun gelecek 10 yılda iki ülke arasında güvenlik ve savunma iş birliğine rehberlik edecek pusula vazifesi göreceğini ifade etti.Japon Başbakan, enerji güvenliğine ilişkin istikrarın korunmasında iki ülke iş birliğinin güçlendirilmesine yönelik ev sahibi mevkidaşı ile mutabakata vardıklarını aktardı.
Çin’e karşı ayrı vurgu yapılmadı
“Serbest ve Açık Hint-Pasifik” vurgusunun yapıldığı güvenlik deklarasyonunda, Japonya ve Avustralya’nın, nesnel savunma iş birliğini artıracağı kaydedildi.Uluslararası normları ihlal eden saldırgan eylemlere karşı caydırıcılık ihtiyacına dikkatin çekildiği deklarasyonda, ABD ile üçlü güvenlik ilişkilerinin derinleştirileceği belirtildi.Deklarasyonda Japonya Öz Savunma Kuvvetleri (JSDF) ile Avustralya ordusunun ortak tatbikatlar vasıtasıyla ikili koordinasyonu derinleştireceği de vurgulandı.
Japon basınında, deklarasyonla iki liderin, Çin’in nüfuzunu artırdığı bölge genelinde, egemenliklerine yönelik beklenmedik durumlara karşı el ele verdiği yorumu yapıldı.Siber, uzay ve enformasyon paylaşımı alanlarında da iş birliğinin güçlendirileceği anlatılan deklarasyonda, Çin’e karşı ayrı bir vurgu yapılmaması dikkati çekti.Bu yaklaşım, iki başbakanın, Çin Komünist Partisinin 20. Ulusal Kongresi sonrasıPekin’in yöneleceği diplomasi rotasını izlemek istediği şeklinde yorumlandı.
İki saat süren Perth zirvesine yönelik bir başka açıklamada ise başbakanlar, Tayvan Boğazı’nda barış ve istikrarın korunmasının önemini vurguladı.Pasifik liderleri, bu açıklamada, Çin’in Trans-Pasifik Ortaklık (TPP) anlaşmasına katılma girişimine karşı ihtiyatlı hareket ettiklerini kaydetti.Açıklamada, “ekonomik baskı ve haksız kısıtlayıcı ticaret uygulamalarının, (TPP) anlaşmanın amaçlarına ve yüksek standartlarına aykırı” olduğu belirtildi.
5 ayda 3. kez görüştüler
Perth zirvesiyle, Albanese’nin başbakanlığı üstlendiği mayıstan beri iki Pasifik lideri son 5 ayda 3. kez görüşmüş oldu. 2018 sonrası, bir Japon başbakan ilk kez Avustralya’ya gitti.Albanese, mayısta Quad Liderler Zirvesi ile suikasta kurban giden eski Başbakan Abe Şinzo’nun cenaze töreni için bu yıl iki kez Japonya’yı ziyaret etti.Ocak ayında iki ülke, askeri personelin karşılıklı olarak kendi topraklarında eğitimini sağlayacak savunma paktını imzaladı. Pakt, iki ülke meclislerinin onayını bekliyor.Meclislerin onay verilmesiyle pakt, 1960 ABD-Japonya Kuvvetler Statüsü Anlaşması sonrası Japon topraklarında, ABD’nin dışında bir ülkenin askeri varlığının yolunu açacak.
