Kanada hükümeti, 2024 federal bütçesi kapsamında Müslüman Kanadalılar ve diğer çeşitli toplulukların konut piyasasına daha fazla katılımlarını sağlamak amacıyla “helal ipotek (mortgage)” sunmayı planladığını duyurdu.
Kanada basınında yer alan haberlerde, söz konusu yeni finansman ürünlerin, İslami kanunlara uygun olarak faiz içermeyen yapısıyla, ev sahibi olmayı daha erişilebilir kılmak amacını taşıdığı kaydedildi.Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun, Mart 2024’te finans kurumları ve toplumun değişik kesimleriyle bu konuda görüşmeler yapmaya başladığı belirtilirken, Ottawa yönetiminin bu yolla geleneksel faiz temelli kredi verme engellerinden etkilenen Kanadalıları desteklemeyi hedeflediği ifade edildi.
National Post gazetesinin haberine göre, İslam hukuku veya İslam şeriatı, Müslümanların faiz almasını veya vermesini sömürücü ve ahlaki olmayan şeklinde gördüğü için yasak olduğunu yazdı. Bunun yerine ise, İslami bankaların faiz talep etmeyen farklı ödeme yapılarını kulladığı kaydedildi.
HELAL İPOTEK NEDİR?
İslam’a uygun ipotekler, faizi denklemden çıkaran ödeme yapılarını içeriyor. Yaygın olarak ise İcara, Muşaraka ve Murabaha olmak üzere üç çeşit helal ipotek olduğu belirtilen haberde, bunların tanımlarına da yer verildi.İcara modeli: Bankanın varlığı satın alıp müşteriye belirli bir süre kiraladığı ve kira ödemelerinin anaparaya yönlendirildiği bir modeldir.Muşaraka modeli: Finansör ile müşteri arasında mülk üzerinde ortaklık kurularak, mülkiyetin zamanla müşteriye aktarıldığı bir ortaklık modelidir.
Murabaha modeli: Malın müşteriye hemen satıldığı ve final teklife kârın dahil edildiği bir kredi sistemidir.Haberde ayrıca, bu yapıların daha riskli olduğunun kabul edildiği için, geleneksel faizli kredilere kıyasla genellikle daha pahalı olduğu kaydedildi. Kanada hükümetinin, bu ürünlerin vergilendirilmesinde değişiklikler yapmayı yada finans kuruluşlarının yenilik yapmalarını sağlayacak bir ‘’düzenleyici kum havuzu oluşturmayı’’ düşündüğü ifade edildi.
SPEKÜLATİF VARLIK SINIFINA SON
Haberde, söz konusu adımın, Kanadalıların yaşayabileceği evlerin spekülatif bir varlık sınıfı yerine mevcut olmasını sağlama çabasının bir parçası olduğu dile getirildi.Söz konusu geniş çaplı mali önlemlerin, özellikle Y kuşağı ve Z kuşağı gibi genç nesilleri desteklemek için tasarlanmış programları içerdiği de ifade edildi. Kiracılar ve ilk kez ev sahibi olacak kişiler için hazırlanan bu programlar, beş yıl içinde 53 milyar dolarlık yeni harcama ile desteklenecek. Ayrıca, planlanan “adil vergi önlemleri”nin aynı dönemde ek 18.2 milyar dolar gelir getirmesinin beklendiği belirtildi. Haberde, adı geçen kapsamlı çabaların, Kanada’nın konut piyasasını daha kapsayıcı ve erişilebilir hale getirmeyi amaçladığının da altı çizildi.
YABANCILARA SATIŞ YASAK
Yabancı ticari işletmeler, Kanada vatandaşı olmayan ya da daimi oturum iznine sahip olmayan kişilerin Kanada’da konut mülkü satın alma yasağı 2027 yılına kadar iki yıl daha uzatıldığı hatırlatıldı. Kanada’nın beş büyük bankasının henüz helal ipotek sunmadığı ancak bu durumun değişmesinin umulduğu da dile getirildi.Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Chrystia Freeland tarafından sunulan konut odaklı federal bütçe, 2024-25 mali yılı için 39.8 milyar dolarlık tahmini bir açık ve beş yıl boyunca 53 milyar dolarlık yeni harcama içeriyor.Osman Erol- ZAMAN Avustralya/ Ottawa