New York Belediye Başkanı Eric Adams, Manhattan’da Türk Konsolosluğu’nun da bulunduğu Türkevi’nin inşasıyla ilgili rüşvet almak suçlamasıyla yargılanıyor. Adams hakkında hazırlanan iddianamede Manhatt Bahçeşehir Üniversitesi’nin kurucusu Arda Sayıner’den iş kadını Demet Sabancı Çetindoğan’a kadar pek çok isim var...
New York Times’ın iddianamede isimlerine yer verilmeyen Türk vatandaşlarının kim olduğuna ilişkin verdiği bilgilere göre iddianamede geçen önemli Türk isimlerinden biri, New York’ta çeşitli projelerde yer almış iş insanı Enver Yücel. Kendisi, Bahçeşehir Üniversitesi’nin kurucusu ve Adams ile ilişkisi özellikle Yücel’in New York’ta açmaya çalıştığı sözleşmeli okula verdiği destekle dikkat çekiyor.
Bir diğer isim ise iş kadını Demet Sabancı Çetindoğan. Kendisi, Adams’ın ücretsiz konakladığı St Regis İstanbul Oteli’nin sahibi. Adams’ın Türkiye seyahatleri sırasında Sabancı ile yemek yediği iddia ediliyor.Ayrıca, Adams’a yakın olduğu iddia edilen Arda Sayıner ve Rana Abbasova, iddianamede rüşvet ve yasadışı bağışlarla ilgili kilit roller oynuyorlar.New York’taki Türk Hava Yolları Müdürü Cenk Öcal da iddianamede söz edilen kişilerden…
Bağış etkinlikleri düzenleyen Erden Arkan ve Turk of America dergisinin sahibi Cemil Özyurt, Adams’ın kampanyasına yapılan bağışlar konusunda iddialarla karşı karşıya.
New York Times’ın iddianameye ilişkin çarpıcı notları şöyle:
BU TARİHİ BİR DAVA
Bu tarihi ve dikkate değer bir dava başlığıdır; Eric Adams, modern New York City tarihinde, Belediye Başkanlığı’na seçildikten sadece üç yıl sonra, görevdeyken cezai olarak suçlanan ilk belediye başkanıdır.
123 BİN DOLARLIK BİLET
İddianamede Adams, bir Türk yetkiliden ve diğer Türk vatandaşlarından hediye olarak aldığı en az 123 bin dolar değerindeki uçuş yükseltmelerini ve biletlerini gizlemekle suçlanıyor. Bu hediyelerin hiçbirini yıllık açıklama formlarında bildirmemiştir.
SEYAHAT, ÜCRETSİZ YEMEK VE OTEL ODALARI
Adams’ın seyahat sevgisi iyi biliniyor ve eyalet senatörlüğü dönemine kadar ziyaret ettiği tüm uluslararası destinasyonlardan sık sık bahsediyor. Muhabirler sık sık bu seyahatlerin nasıl ödendiğini sorguladı ve şimdi savcılar, ücretsiz yemekler ve otel odaları ile birlikte bazılarının kendisine rüşvet olarak verildiğini söylüyor.
ÖRTBAS ETMEYE ÇALIŞMAKLA SUÇLANIYOR
Savcılar için bir sanığın suçluluğunu kanıtlamanın önemli bir parçası, yaptığı şeyin yanlış olduğunu bildiğine dair kanıt sunmaktır. Bu nedenle Adams’ı suçlarını sahte evraklar, jeton ödemeleri ve silinmiş mesajlarla örtbas etmeye çalışmakla suçlayan bu bölüme yer verdiler.
ORGANİZATÖR ARDA SAYINER: Adams, Brooklyn ilçe başkanlığının ilk yılında dört ay içinde iki kez Türkiye’ye gitmiştir. İddianameye göre ikinci gezi, ünlülerle bağlantıları olan bir Türk girişimci tarafından ayarlandı. New York Times, geziyi ayarlayan kişinin Arda Sayıner olduğunu açıkladı.
ENVER YÜCEL: Bu, İstanbul’da Bahçeşehir Üniversitesi’ni ve Washington D.C.’de Bay Atlantic Üniversitesi’ni kuran zengin Türk işadamı Enver Yücel’e bir gönderme gibi görünüyor. Adams, ilçe başkanı olduğu dönemde Yücel’in New York’ta açmaya çalıştığı ancak başarılı olamadığı bir sözleşmeli okulu desteklemişti.
RANA ABBASOVA: Bu, belediye başkanının Türk toplumuyla uzun süredir irtibatını sağlayan Rana Abbasova’nın tarifine uyuyor. Evi federal ajanlar tarafından arandı ve daha sonra Adams soruşturmasında işbirliği yaptı.
THY’YE “BENİM UÇUŞ TARZIM” ÖVGÜSÜ
Adams, 2017 yılında verdiği bir röportajda Türk Hava Yolları’na olan sevgisini açıkça dile getirmiş ve havayolu şirketini “benim uçuş tarzım” olarak nitelendirmişti. Havayolu şirketini vegan beslenme ihtiyaçlarını karşıladığı için övdü.
DEMET SABANCI ÇETİNDOĞAN: Bu, varlıklı bir aileden gelen ve İstanbul’daki St Regis otelinin sahibi olan iş kadını Demet Sabancı Çetindoğan’ı tarif ediyor gibi görünüyor. Brooklyn ilçe başkanının ofisinden alınan kayıtlar, Adams’ın 2017’deki bu seyahatten önce, Aralık 2015’te Türkiye’ye yaptığı bir gezi sırasında Spago adlı bir restoranda kendisiyle akşam yemeği yediğini gösteriyor.
CENK ÖCAL: New York’taki Türk Hava Yolları müdürü, geçen yılın sonlarında F.B.I. tarafından evi aranan Cenk Öcal’dı. Adams, Öcal’ı 2021 belediye başkanlığı geçiş komitesine atadı.
Adams’ın 2021 belediye başkanlığı kampanyası, 22 Haziran 2018’deki bu bağış toplama etkinliğini New York City’nin Kampanya Finans Kurulu’na açıklamadı. Ancak o gün kampanya, 20 bağışçıdan bu etkinlikle bağlantı kurmadan 21.100 dolar topladığını bildirdi.
Savcıların elinde, Adams’ın gezilerini düzenleyen bir organizatörün (Sayiner), yardımcısıyla (Abbasova) yaptığı bir konuşmada Adams’a yasadışı yollardan yabancı katkılar aktarmaktan bahsettiği kısa mesajlar olduğunu gösteriyor. Şu anda savcılarla işbirliği yapan Abbasova, görünüşe göre onlara Adams’ın bu yasadışı planı onayladığını ve bu konuda ifade vereceğini söyledi. Davanın mahkemeye taşınması halinde Adams’ın avukatları Abbasova’nın ifadesine kesinlikle itiraz edeceklerdir.
ÜCRETSİZ SEYAHATLERİ BİLDİRMEDİ
Adams’ın yıllık bildirim formlarında bazı ücretsiz yurt dışı seyahatlerini bildirmediğine dair iddialar, New York Şehri Çıkar Çatışmaları Kurulu’nun etkinliği hakkında soru işaretleri yaratıyor.
BAŞI DERTTE İŞADAMIYLA GÖRÜŞME
Savcıların söyledikleri doğruysa, Adams’ın Türkiye Başkonsolos Yardımcısı Özgür tarafından, olası bağışlar konusunda başı yasal olarak dertte olan bir Türk işadamıyla görüşmekten vazgeçirilmesi ve Adams’ın bunu yine de yapması dikkat çekicidir.
ERDEN ARKAN: KSK İnşaat’ın sahibi Erden Arkan tarafından 7 Mayıs 2021 tarihinde bir bağış toplama etkinliği düzenlendi. Etkinlikte Adams’ın belediye başkanlığı kampanyası için 84 bağışçıdan 69.720 dolar toplandı. The Times tarafından elde edilen kampanya belgelerine göre, kampanya daha sonra bu bağışları 63.760 dolarlık ek kamu eşleştirme fonu aramak için kullandı.
TÜRK KURULUŞU BAY ATLANTIC ÜNİVERSİTESİ
Kampanya finans kayıtları, Adams’ın kampanyasının 27 Eylül 2021’de, Washington, D.C. merkezli küçük bir Türk kuruluşu olan Bay Atlantic Üniversitesi’nin çalışanları olarak listelenen kişilerden beş adet 2 bin dolarlık bağış aldığını gösteriyor. New York City’nin Kampanya Finans Kurulu’na sunulan bilgilere göre, bu hediyeler 18 Eylül 2021’de düzenlenen bir bağış etkinliğinden geldi ve bir sonraki ay iade edildi.
Adams’ın kampanyası 2021 belediye başkanlığı seçimleri için 8,9 milyon doların üzerinde bağış toplamış ve 10 milyon doların üzerinde kamu fonu alarak o yıl şehir genelindeki diğer tüm adaylardan daha fazla bağış almıştı. Ağustos ayında, Kampanya Finans Kurulu, Adams’ın 2021 belediye başkanlığı kampanyasına ilişkin 900 sayfalık bir ön denetimde, çok sayıda eksik ödemeyi, sahte bağışları ve vergi mükelleflerinin parasının 2,3 milyon dolara kadar potansiyel yanlış tahsisini ortaya koydu.
THY’NİN 50 DOLAR İNDİRİMİNE “ANLAŞILIR” İTİRAZI
İddianameye göre, Adams 2021’de İstanbul’a son dakika bileti almak istediğinde, yardımcısı Türk Hava Yolları müdürünü aramış ve müdür biletin çok pahalı olacağını söyleyerek bileti 50 dolara indirmiş.
Ancak yardımcısı bu kadar ucuz bir fiyatı reddetti – “Hayır canım. 50 dolar mı?” diyerek – iddianameye göre şüphe çekmemek için – reddetti ve Adams açık piyasada 15 bin dolara mal olacak business class biletler için 2 bin 200 dolar ödemek zorunda kaldı.
“MASRAFLARI TÜRK HÜKÜMETİ KARŞILADI”
İddianameye göre, Türk hükümeti ayrıca Adams’ın o dönemki baş bağışçısı Brianna Suggs’ın İstanbul’a seyahat masraflarını karşıladı ve ardından otel konaklaması için sahte bir fatura verdi.
TÜRKEVİ’NİN MALİYETİ 300 MİLYON DOLAR
Türkevi yaklaşık 300 milyon dolar maliyetle inşa edildi ve bu meblağ 2021 yılında Türkiye’de öğrencilerin yüksek barınma maliyetlerini protesto etmesiyle eleştirilere neden oldu.
ERDOĞAN GELMEDEN TAMAMLANMASI İÇİN RÜŞVET
Savcıların, Adams’ın güvenlik endişelerine rağmen Türk Konsolosluğu’nun Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ziyareti için zamanında açılmasına izin vermesi için İtfaiye Departmanı’nı nasıl etkilediğini anlatmaya burada başlıyor. Savcılar, bunun karşılığında Adams’ın seyahat ikramiyeleri ve diğer hediyeler aldığını söylüyor.
“ONAYLANAMAYACAK KADAR ÇOK GÜVENLİK SORUNU VAR”
İddianamede yer alan bu e-posta mesajında bir İtfaiye yetkilisi, Türk konsolosluğu projesinin onaylanamayacak kadar çok güvenlik sorunu olduğunu açıkça belirtiyor. Ancak iddianameye göre Adams’ın baskısı üzerine yetkililer projeyi yine de onayladı.
“YARDIM ETMEYE HAZIRIM”
Adams, Türk Başkonsolosu Özgür’e binanın onaylanacağını bildirdi. Özgür de cevap yazdı: “Siz Türkiye’nin gerçek bir dostusunuz.” Adams cevap verdi: “Evet, hatta daha da gerçek bir dostunuz. Siz benim kardeşimsiniz. Yardım etmeye hazırım.”
12 BİN DOLARLIK BİLET İNDİRİMİ
Belediye başkanı seçildikten sonra Adams ve ortağı Gana’ya çok ses getiren bir gezi yaptı. O dönemde Adams’ın kampanya sözcüsü gazetecilere seyahatin masraflarını kendisinin karşıladığını söylemişti. Ancak iddianameye göre Adams, Türk Hava Yolları’ndan Pakistan’a toplam bin 436 dolara iki bilet satın almış, daha sonra havayolu yöneticisinden biletleri business class’a yükseltmesini ve varış noktasını Gana olarak değiştirmesini istemiş – biletler 14 bin dolara mal olacaktı – yani Adams 12 bin dolarlık uçak biletini bedavaya almakla suçlanıyor.
“TÜRK HÜKÜMETİNDEN LÜKS ARABA, ŞOFÖR VE ‘BİZ DEVLETİZ’ MESAJI”
İddianameye göre Adams Gana’ya gitmeden önce İstanbul’da dokuz saatlik bir aktarma yapmış ve bu süre zarfında Türk hükümeti tarafından kendisine lüks bir araba, bir şoför ve lüks bir akşam yemeği ikram edilmiş. Burada önemli bir yan not var: Türk başkonsolosu Özgür, Adams’ın hediyelerin nereden geldiğini anladığından emin olmak için Adams’ın yardımcısına mesaj attı. Savcılar Özgür’ün “Biz devletiz” dediğini aktarıyor.Adams, ücretsiz ve indirimli seyahatini ayarlayan Türk Hava Yolları yöneticisi Öcal’ı belediye başkanlığı geçiş komitesine atadı.
SAYİNER’İN DAHA FAZLA YARDIM TEKLİFİNİ KABUL ETTİ
İddianamede, Adams’ın göreve geldiği ay, daha önce yasa dışı katkıları güvence altına almayı teklif eden girişimci Sayiner ile özel bir restoranda buluştuğu ve Sayiner daha fazla yardım teklif ettiğinde Adams’ın kabul ettiği belirtiliyor.
BELEDİYE BAŞKANI SEÇİLİNCE DEVAM ETMİŞ
İddianame, Adams’ın belediye başkanlığındaki ilk döneminde Türk hayırseverlerine iyilik yapmaya devam etmek ve şimdi yeniden seçim kampanyası için yasa dışı fonlar talep etmeye devam etmekle suçluyor.
16 BİN 700 DOLAR TOPLADI
Kampanya kayıtlarına göre Adams’ın kampanyası 9 Ekim 2023 tarihinde Türk Amerikan toplumundan 16 bin 700 dolar topladı. İddianamede organizatörlerden biri Türk Amerikalılara yönelik bir derginin yayıncısı olarak tanımlanıyor ve bu kişinin Turk of America dergisinin sahibi Cemil Özyurt olduğu anlaşılıyor. Kayıtlara göre Özyurt o gün kampanyaya bin dolar bağışta bulundu.
Savcılar, bu iddianameye yol açan soruşturma Kasım 2023’te kamuoyuna açıklandığında, Adams’ın kampanyasına bağışçılar aracılığıyla yasa dışı olarak katkıda bulunacak bir işadamıyla bir akşam yemeği daha planladığını söylüyor. Ancak iddianameye göre, soruşturma haberleri ortaya çıkınca bu yemek iptal edildi.
TÜRKİYE’YE SEYAHAT PARASINI KİM ÖDEDİ?
İddianameye göre, Adams’ın baş bağışçısı Suggs, geçen yıl Brooklyn’de kapısına gelen F.B.I. ajanlarının içeri girmesine izin vermeden önce Adams’ı beş kez aradı. Savcılar, Adams’ın daha sonra Türkiye’ye yaptığı seyahatin parasını kimin ödediğini söylemeyi reddettiğini belirtiyor.
45 YILA KADAR HAPİS
Adams’ın iddianamede yer alan beş suçlamanın tamamından suçlu bulunması halinde, yasalar uyarınca alabileceği azami ceza 45 yıl hapis olacaktır. Ancak federal ceza yönergeleri uyarınca, büyük olasılıkla çok daha kısa bir hapis cezası alacaktır.
