AİHM’de görev yapacak Türk yargıç için seçim süreci,
Ankara’nın sunduğu son listedeki adaylardan birinin son anda adaylıktan
çekilmesi üzerine donduruldu.
Ankara, AİHM yargıçlığı için Avrupa Konseyi’ne son
olarak 3 Eylül 2018’de Selami Kuran, Necati Polat ve Esra Gül Dardağan
Kibar’dan oluşan bir aday listesi gönderdi. Adaylar Avrupa
Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) AİHM Yargıçlarını Seçme Komisyonu’nda 27
Eylül 2018’de ayrı ayrı mülakattan geçti.
Komisyon, mülakatlar sonucunda AKPM’ye “adaylar
yetersiz bulunduğu için listeyi reddetme” tavsiyesinde bulundu. Ancak
mülakatlar sonrasında listedeki üç adaydan sadece Selami Kuran’ın
“yetersiz” bulunduğu ortaya çıktı.
Özgeçmiş ve mesleki deneyim bakımından listedeki en
kıdemli aday olan Prof. Selami Kuran’a mülakatta 10 üzerinden 4 notu verildiği
öğrenildi. Bu notun büyük ölçüde Kuran’ın verdiği yanıtların içeriğiyle ilgili
olduğu belirtiliyor. Bu yanıtların ne olduğu gizlilik nedeniyle açıklanmıyor.
Diğer iki aday ise komisyondan “geçer” oy aldı. Komisyon buna rağmen tüm
listenin “reddedilmesi” önerisinde bulundu.
Komisyon kimlerden oluşuyor?
Karar AKPM AİHM Yargıçlarını Seçme Komisyonu üyesi 20
Avrupalı parlamenter ve AKPM sekreteryasından üst düzey iki memuru tarafından
alındı. AKPM AİHM Yargıçlarını Seçme Komisyonu’na Hıristiyan Demokrat Grup
üyesi Moldovalı parlamenter Valeriu Ghiletchi başkanlık
ediyor. Türk yargıç adaylarıyla mülakatlara AKPM’deki Türk heyetinden
sadece AKP’li Serap Yaşar katıldı.
İki adayın “geçer” oy alması üzerine tüm listenin
reddedilip yeni Türk yargıç seçim sürecinin yeniden başlatılarak çok ileri
tarihe atılmaması için son günlerde yeni bir formül üzerinde çalışılmaya
başlandı. Marmara Üniversitesi Kamu Hukuku Bölümü Milletlerarası Hukuk Anabilim
Dalı Başkanı Prof. Selami Kuran, Türk yargıç seçimiyle ilgili nihai kararı
verecek olan AKPM’nin bu sabah Strasbourg’da başlayan genel kurul toplantıları
öncesinde AKPM Komisyonu ve Başkanlık Divanı’na dilekçe yollayarak adaylıktan
çekildiğini bildirdi.
AKPM Kuran’ın adaylıktan çekilmesini dikkate alarak,
Ankara’dan Kuran’ın yerine yeni bir aday tayin etmesini istedi. Böylelikle
AİHM’e yeni Türk yargıç seçme süreci, Ankara’nın sunduğu son aday listesi
reddedilmeden dondurulmuş oldu. Türkiye’nin sunacağı yeni listede Necati Polat
ve Esra Gül Dardağan Kibar’a ek olarak yeni bir isim yer alacak. AKPM’de yeni
Türk yargıç için seçimin Nisan 2019’da yapılması planlanıyor. AİHM’de 2008’den bu yana görev yapmakta olan Türk
yargıç Işıl Karakaş’ın görev süresi Nisan 2017’de sona ermişti, ancak o
tarihten bu yana Ankara tarafından hazırlanan listelerdeki adaylar AİHM
yargıçlığı için “ehil” bulunmadı. AİHM’e yeni bir yargıç seçilmediği
sürece Işıl Karakaş’ın görev süresi otomatik olarak uzuyor. Bu konudaki tek
kriter 70 yaş sınırı.
AİHM yargıcı kriterleri
AİHM yargıcı seçilebilmek için 35-60 yaş
diliminde olmak, AİHM’nin resmi dilleri olan Fransızca ve İngilizceden birini
akıcı, diğerini en az orta düzeyde bilmek, hukuk fakültesinden veya hukuk
bilgisi programlarına yer veren siyasal bilgiler ile iktisadi ve idari bilimler
fakültelerinden mezun olmak, Türk hukuk sistemi ve uluslararası kamu hukuku
bilgisine sahip olmak, herhangi bir mahkumiyeti bulunmamak, insan hakları
alanında çalışma yapmış olmak, AİHM yargıçlığına seçilme halinde bağımsızlık ve
tarafsızlık ilkesiyle bağdaşmayan bir işle meşgul olmamak ve öğretim üyesi
olanlar için en az doçent unvanı kazanmış olmak gibi kriterler aranıyor. Kaynak: Deutsche
Welle Türkçe