Muhalefetin, gerçek bir reform yerine, sadece hükümetin kendi eliyle ortaya çıkardığı siyasi sorunların üstesinden gelmek için bir dizi duyuru olarak eleştirilerine maruz kalan 2021-22 bütçesi, Salı günü açıklandı. Ana Muhalefet İşçi Partisi Lideri Anthony Albanese Parlamento’da yaptığı bütçeye yanıt konuşmasında “hükümetin bütçesini kapsamlı bir ekonomik plan yerine, bir sonraki seçim için yatırım” olarak eleştirerek “Hiçbir şey uzun vadede dayanacak şekilde inşa edilmedi” dedi.
İktidardaki Liberal-Ulusal Koalisyon Hükümeti, pandemiden etkilenen ekonomiyi kurtarmak için izleyeceği yol haritasını açıkladı. Pandemiden dolayı işsizliğin yüzde 15’e kadar ulaşacağından korkuluyordu. Ancak şu anda yüzde 5,6 ile işsizlik, endişelendiren rakamların çok altında seyrediyor ve hükümet 2022’nin sonunda yüzde 5’in altına kadar düşmesini hedefliyor. Hazineden sorumlu Bakan Josh Frydenberg, daha az sayıda işsizin hem daha yüksek gelir vergisi ödemelerine katkı sağlayacağını, hem de sosyal yardım ödemelerine olan ihtiyacı azaltacağını umuyor. İşsizliğin azaltılması için önümüzdeki iki yıl içinde yüzbinlerce insana yeni iş imkanları sunulacak şekilde tasarlanan federal bütçeyle yollara, demiryollarına ve eğitime milyarlarca dolar harcama yapılacak. Bunlar arasında NSW’teki Great Western Highway ve Melbourne Intermodal Terminali gibi büyük altyapı projelerine harcanacak ek 15.2 milyar dolar ile 30 bin yeni iş istihdamı sunulmuş olacak.
İşsizliğin yüzde 5 seviyesine getirilmesi, enflasyonun yüzde 1.75, ortalama ücret artışının da yüzde 1.5 olarak öngörüldüğü 2021-22 bütçesinde, 106.6 milyar dolarlık bütçe açığı verileceği ve ekonomik büyümenin ise aynı dönemde yüzde 4.25 artacağı hedeflenmiş. Ancak öngörülen büyük harcamaların ise on yıllık bir açık tahmini anlamına geldiği ve ülkenin ulusal borcunun ise 2025 yılına kadar trilyon dolara ulaşacağı belirtiliyor.
Her zaman olduğu gibi bütçenin kazananları ve kaybedenleri tablosuna baktığımızda ise acı reçetinin en çok uluslararası öğrencilere ve yeni gelecek göçmenlere kesildiği anlaşılıyor. Federal Bütçe’de en çok kazananlar küçük işletmeler, vergi mükellefleri, yaşlılar ve kadınlar oldu. Kaybedenler ise yenilenebilir enerji sektörü, uluslararası turizm, göçmen sayısı, uluslararası öğrenciler ve yeni yerleşimciler olarak özetlenebilir. Aşı uygulaması ve devam eden uluslararası salgın dolayısıyla Avustralya’nın sınırlarının en kötü ihtimalle 2022 ortasına kadar açılmayacak olması, özellikle uluslararası ziyaretçilere bel bağlayan turizm operatörlerini üzdü. Uluslararası sınırların kapalı olması ülkeye gelecek yeni göçmen sayısını da olumsuz etkiledi. Denizaşırı göçün bu yıl Haziran ayına kadar yaklaşık 97 bin düşmesi bekleniyor. Bütçe daha sonra 2024-25’te 235 bine çıkacağını öngörsede, bunun COVID-19’un belirsizliği nedeniyle değişebileceği varsayılıyor.
Uzmanlara göre, Avustralya’nın son otuz yıldaki ilk durgunluğundan çıkması beklenenden daha hızlı oldu. Ekonomik toparlanma sayesinde bütçenin son altı ayda büyük ölçüde iyileştiği belirtiliyor. Bu iyileşmenin ise her ne kadar şu anda Avustralya ile Çin arasındaki uluslararası ilişkiler gergin olsa da Çin’e yapılan önemli ihracatlardan biri olan demir cevheri fiyatlarının yükselmesinin yardımcı olduğu açık.
Hükümetin beş yıl içinde yaklaşık 18 milyar dolar harcamayı planladığı en iyimser kalem ise yaşlı bakımı hizmetleri oldu. Daha önce Kraliyet Komisyonu tarafından incelenen ve çok kötü bir karneye sahip olan Yaşlı Bakım Kalitesi ve Güvenliği, yeni bütçe ile artırılmış oluyor. Önümüzdeki iki yıl içinde yaşlılara 80 bin ekstra evde bakım paketi sağlanacak. Hükümet, toplamda 275 binden fazla evde bakım paketinin 2023 yılına kadar yaşlı Avustralyalılara sunulacağını vaadediyor.
Bütçe ile ilgili yapılan analizlerde Hükümetin, beklenenden çok daha iyi görünen bir bütçe sunduğu şeklinde yorumlar yapılıyor. Ne kadarının gerçekleşeceğini tahmin etmek ise koronavirüs ile mücadele, tedbir ve güvenliğine göre ayarlı bir yaşam biçimiyle çok zor gözüküyor. z.polat@zamanaustralia.com.au
