ABD’de halk sandık başına giderek yeni başkanını seçmek için oy kullandı. ABD Başkanı aynı zamanda Cumhuriyetçi Parti adayı Donald Trump, Demokrat Partili rakibi Joe Biden’a karşı yarışıyor.
Koronavirüs nedeniyle mektupla veya erken açılan seçim noktalarına giderek oy kullananların sayısı 100 milyonu geçti. Kimi eyaletlerde erken kullanılan oyların 2016’da kullanılan toplam oydan fazla olduğu belirtildi.
ABD Başkanı olmak için 538 delegeden en az 270’ini almak için adaylar yarışıyor.ABD’de son sayımlara göre Joe Biden, delege sayısında önde götürüyor. Kritik eyaletlerlerden Pensilvanya’da oy farkını iyice düşüren Biden, projeksiyonlara göre (öngörü) bu eyaleti kazanma yolunda. Pensilvanya’da yetkililer oy sayımının Cuma günü bitebileceğini belirtti. Biden burayı kazanması halinde ABD’nin yeni başkanı olacak.
Biden, Cumhuriyetçilerin kalesi olarak bilinen ve 1992’den bu yana Demokratların alamadığı Georgia’da da oy farkını saat 07.02 itibarıyla bin 805’e kadar düşürdü. Georgia’nın kazanılması, Senato’nun da Demokratlara geçme ihtimalini çoğaltıyor.Şu ana kadar sayılan oylarda Biden toplam oyların yüzde 50,5’ini (73,722,397) alarak tarihi rekor kırdı. Trump da oyların yüzde 47.7’sini (69,649,312) aldı.Oy durumuna ilişkin saat saat yaşanan gelişmeler şöyle:
Biden Pennsylvania’da da önde
Joe Biden, Donald Trump’ı yakından takip ettiği Pennsylvania’da öne geçti. Biden 5 bin 887 oyla önde gidiyor ve sayılacak oyların Demokrat ağırlıklı bölgelerden geleceği biliniyor.Joe Biden, Pennsylvania kazandığı zaman başkanlığı da garantiliyor.
Biden’a daha fazla koruma verildi
Gizli Servis, başkanlık adayı Joe Biden’ın yanına daha fazla ajan gönderdi. Joe Biden’ın seçimi kazanması halinde Delaware’de yapacağı teşekkür konuşmasında olayların çıkmasından endişe ediliyor.
Philadelphia yakında yeni sayılan oyları açıklayacak
ABD’nin yeni başkanını belirleyebilme ihtimali oldukça kuvvetli olan Philadelphia’da iki saate kadar yeni sayılan oylardan çıkan sonuçların aktarılacağı öğrenildi. Yetkililer Trump kampanyasının federal mahkemeye yaptığı başvuru sonrası, dün yaşanan iki saatlik oy sayımının durması dışında mektupla kullanılan ve geçerli olan bütün oyların sayıldığını aktardı.Donald Trump şu an Philadelphia’da 18 bin 229 oy ile önde ancak Joe Biden arayı hızla kapatıyor.
12.34: CNN: Biden’ın Georgia’da öne geçti
CNN televizyonu Georgia’da Joe Biden’ın öne geçtiğini duyurdu.Joe Biden’ın Georgia’yı alması durumunda 269 delegesi olacak ve sadece bir eyaleti kazanması yetecek.
Georgia’da sayımın bitmesine az bir oy kala Joe Biden, Donald Trump’ın sadece 463 oy ile gerisinde. Perşembe günü bu fark 18 bin civarındaydı.
Georgia’da oy sayımının sonuna yaklaşıldı
ABD seçimlerinde en merak edilen eyaletlerden Georgia’ya bağlı Clayton County’de mektupla kullanılan 30 bin oydan 3 bin 500’ünün sadece açılmadığı, bu oyların sayımının da bir kaç saate biteceği açıklandı.Yapılan açıklamada oy sayma işlemine ara verilmeyeceği ve 3 bin 500 oyun sayılacağı ifade edildi. Yetkililer ABD halkından biraz daha sabırlı olmalarını isterken 2016’daki seçimlerde Clayton County’de 3 bin oyun mektupla kullanıldığını, bu yıl ise bunun 10 katı bir durum oluştuğunu hatırlattılar.
Georgia’da Biden arayı kapatıyor
Seçimin en merak edilen eyaletlerinden biri olan Georgia’da ise 14 bin oy sayılmayı beklerken Joe Biden’ın arayı oldukça kapattığı, farkın bin 805 oya düştüğü görüldü.
Pennsylvania’da oy sayımı Cuma günü bitebilir
Pennsylvania’da yetkililer oy sayımının Cuma günü bitebileceğini belirtti. Bir basın toplantısı düzenleyen eyaletin İç Hizmetler Bakanı Kathy Boockvar, “Oyların büyük bölümünün sayımının Cuma günü biteceğini düşünüyorum. Bence belirlediğimiz programın önündeyiz ve çoğu oyu saydık. Ancak bu kadar yakın giden bir seçim olduğu için hala sonuçlar net olarak belli olmadı” dedi.
Pennsylvania’da Joe Biden, Donald Trump’ın 27 bin oy gerisinde ancak önceden kullanılan oyların çoğu Demokrat Partili seçmenlere ait olduğu için fark hızla kapanıyor. Biden son gelen güncellemelere göre Trump’ın sadece 25 bin oy gerisinde.Yetkililer sayılması gereken 208 bin oy olduğunu, bu oyların 72 bininin Philadelphia County, 36 binin ise Allegheny County’e ait olduğunu belirtti. İki bölge de demokrat seçmenin çoğunlukta yaşadığı yerler olarak biliniyor.
Boockvar, posta yolu ile kullanılan ve üzerinde 3 Kasım tarihli damga bulunan kimi oyların da merkezlere posta idaresi tarafından yeni ulaştırıldığını, bunların tam sayısını kendisinin bilmediğini ancak oldukça fazla sayıda olduğunu belirtti.
05.42: Nevada’da Cumhuriyetçilerden Adalaet Bakanı’na suç duyurusu
Nevada’daki Cumhuriyetçi Parti üyeleri, Adalet Bakanı William P. Barr’a suç duyurusunda bulunarak 3 bin 62 kişinin eyaletten taşındığı halde burada oy kullandığını belirtti. Bu iddia tam olarak Donald Trump’ın seçimlerden sonra ilk kez canlı yayında konuşması sırasında ortaya atıldı.
Ancak Nevada yasaları belli sebeplerde eyaletten ayrılanların yine de Nevada’da oy kullanmasına izin veriyor. Bu durumlar askerlik görevi nedeniyle başka yere gitmek, bir asker ile evli olanduğu için taşınmak zorunda kalmak ve eğitim sebebiyle.
Adalet Bakanlığı’ndan isimi açıklamayan bir kişi bu suç duyurusu ile ilgili olarak bakanlığın bir inceleme başlatacağını söyledi fakat daha fazla ayrıntı vermedi.
Biden Arizona’da öne geçti
Cumhuriyetçi Partili eyaletlerden biri olarak bilinen Arizona’da Joe Biden 46 bin oyla öne geçti. Eyaletin en büyük şehri Maricopa County’de 300 bin oyun hala sayılmadığı, eyalet genelinde de ayrıca 90 bin oyun daha sayılmak için beklediği açıklandı. Biden’ın öne geçmesine karşın Trump kampanyası Arizona’yı alacaklarını iddia etmeye devam ediyor.
Seçim merkezleri önünde protestolar sürüyor
Trump’ın Demokrat Parti’yi hile yapmakla suçlamasının ardından bazı destekçileri oyların sayılmaya devam edildiği Phoenix, Philadelphia, Las Vegas, Atlanta ve Detroit’te protestolar düzenledi. Seçim merkezlerine giden protestocular, “Saymayı durdurun” sloganları attılar.
ABD medyasının “komplo teorisi” olarak adlandırdığı ve Trump’ın hile iddiası seçmenleri arasında kabul gören bir argüman oldu. Ancak ABD Başkanı bu konuda hala bir delil sunamadı.
Trump’ın canlı yayını kesildi
Seçimlerin ardından ilk kez televizyon karşısına çıkan Donald Trump yaptığı açıklamada seçimlere “hile” karıştırıldığını ve esas gelibin kendisi olduğunu söyledi. Trump’ın bu açıklamasının ardından konuşması devam ederken MSNBC ve CNBC kanalları bağlantıyı kesti ve Trump’ın yalan söylediğini aktardı.
MSNBC sunucusu Brian Williams, “Burada yeniden, sadece ABD Başkanı’nı yarıda kestiğimiz değil, aynı zamanda onu düzelttiğimiz, tuhaf bir pozisyondayız” dedi. Williams, “Söyledikleri gerçeğe dayanmıyor ve bu, ülkemizin bulunduğu noktada tehlikeli” yorumunu yaptı.
Senato ve Temsilciler Meclisi yarışında son durum ne?
Kaynak, Getty Images
ABD’de Cumhuriyetçiler ve Demokratlar, yalnızca Beyaz Saray için değil, Kongre’nin kontrolü için de kıyasıya bir yarış içinde.
Seçilen başkanın etkili bir yasama faaliyeti yürütebilmesi Kongre’nin iki kanadını da denetlemesine bağlı. Seçime gidilirken Kongre’nin Temsilciler Meclisi kanadını Demokratlar, Senato’yu ise Cumhuriyetçiler kontrol ediyordu.Kongre’nin üst kanadı Senato’da Cumhuriyetçiler 53-47 çoğunluğa sahipti. Demokratların burada kontrolü alması için dört sandalye kazanması gerekiyor.
Salı günkü seçimlerde Senato’nun toplam 100 sandalyesinden 35’i yenileniyor. Bunların 23’ü Cumhuriyetçilerin, 12’si de Demokratların elindeydi.
Şu ana kadar netleşen sonuçlara göre, Cumhuriyetçiler 48 ve Demokratlar 47 (bazı medya kuruluşlarına göre ise 48) sandalyeyi garantilemiş görünüyor. Siyasi yorumcular henüz sonuç alınmayan eyaletlerdeki tabloya bakıldığında Senato’nun kontrolünün Cumhuriyetçilerde kalma ihtimalinin yüksek olduğunu söylüyorlar.
435 sandalyeli Temsilciler Meclisi’nin ise tamamı seçiliyor.Gelen sonuçlara göre Demokratlar yine önde, fakat uğradıkları kayıplardan sandalye sayılarının azalacağı anlaşılıyor.Temsilciler Meclisi’nde çoğunluk olabilmek için 218 sandalye gerekiyor. Şu anda belli olan sonuçlara göre Demokratların 208, Cumhuriyetçilerin ise 195 sandalyesi var.
Bu arada Senato’ya ilk kez trans kadın olduğunu açıktan ilan eden biri seçildi. New York’ta ise eşcinsel olduğunu açıktan ilan eden iki siyah aday Temsilciler Meclisi’ne girmiş oldu.Temsilciler Meclisi’nin Demokrat Başkanı Nancy Pelosi, bu kadar erken bir aşamada çıkan sonuçtan “gurur duyduğunu” söyledi, ortaya çıkan sonucu “oldukça etkileyici” olarak tanımladı.
Senato’da denge değişebilir mi?
Senato’da seçim öncesinde Cumhuriyetçilerin 53, Demokratların da 45 sandalyesi vardı. İki bağımsız üye de yasama çalışmalarında Demokratlarla birlikte hareket ediyordu.
ABD’de Senatörlerin görev süresi altı yıl ve her iki yılda bir 100 üyenin bulunduğu Senato’nun yaklaşık üçte biri yenileniyor. Bu yıl da 35 koltuk için seçim yapılıyor.
Demokratların Senato’da da çoğunluğu elde edebilmeleri için bu 35 koltuk içinden mevcut durumda Cumhuriyetçilerin elinde olan dördünü kazanmaları gerekiyor.
Senato için seçim yapılan 33 eyaletten 12’sinde Demokrat adaylar yarışı şimdilik önde götürüyor. Bunlardan biri olan Arizona’da Cumhuriyetçi senatörlerden biri koltuğunu Demokrat aday eski astronot Mark Kelley’e bırakmış gibi görünüyor.
Yakından takip edilen Senato yarışlarından diğeri olan Colorado’da da Demokrat aday John Hickenlooper, koltuğu Cumhuriyetçi senatörden aldı.
Alabama’da ise Demokratların elinde bulunan koltuk Cumhuriyetçilere geçti.
Cumhuriyetçi Senatörler Mitch McConnell ile Trump’a yakınlığıyla bilinen Lindsey Graham sırasıyla Kentucky ve Güney Carolina’dan yeniden seçildiler.
Çekişmeli eyaletlerden Michigan’da da Demokrat Parti koltuğunu korumayı başardı.
Böylece Demokratların şu ana kadar net kazanımı 1 ve çoğunluk olabilmeleri için 3 sandalye daha almaları gerekiyor.
Şu anda belli olmayan 4 sandalye var ve bunlar için Kuzey Carolina ve Georgia eyaletlerinin sonuçlarının alınması gerekecek.
Kongre’nin her iki kanadını birden kontrol etmek partiler açısından büyük önem taşıyor.
Demokratlar, kampanyalarının merkezine koronavirüs salgını nedeniyle Trump yönetiminin uyguladığı politikalara yönelik eleştirileri oturttu.
Cumhuriyetçiler ise ekonomik alandaki olumlu tabloyu ön plana çıkardı.
Demokrat Partili Alexandria Ocasio-Cortez, Ayanna Pressley, Rashida Tlaib ve İlhan Omar Temsilciler Meclisi’ne yeniden seçildiler.
Oklahoma eyaletinden tek Demokrat temsilci Kendra Horn ise Cumhuriyetçi rakibi Stephanie Bice’a koltuğunu kaptırdı.
Temsilciler Meclisi seçimlerinde en çok dikkat çeken sonuçlardan birisi Georgia eyaletinin kuzeybatısındaki seçim bölgesinden geldi. Burada Cumhuriyetçi Parti’nin adayı iş kadını Marjorie Taylor Greene seçimleri kazandı.
Greene, Başkan Trump’ın kendisini devirmeye çalışan “derin devlete” karşı mücadele ettiğini öne süren ve “QAnon” olarak bilinen bir dizi komplo teorisinin savunucuları arasında bulunuyor.
Trump, seçimlerde destek verdiği Greene’i “Cumhuriyetçi Parti’nin yükselen yıldızı” olarak tanımlamıştı.bbstürkçe
